Geotekstil Sargılı Drenaj Boruları
PLASTİK NEDİR? POLİETİLEN (PE) NEDİR?
Plastik kelimesi antik çağlarda Yunanlılar tarafından “eğilip bükülebilen” anlamında kullanılmıştır.
Plastik; karbonun (C) Hidrojen (H), Oksijen (O),azot (N) ve diğer organik ya da inorganik elementler ile oluşturduğu Monomer adı verilen, basit yapıdaki moleküllü gruplardaki bağın koparılarak, Polimer adı verilen uzun ve zincirli bir yapıya dönüştürülmesi ile elde edilen malzemelere verilen isimdir.
İlk bulunan plastik maddesi PVC’dir. PVC maddesi 1835 yılında Fransız kimyager Henri Victor Regnault tarafından laboratuar ortamında tesadüfen elde edilmiştir. Günümüzde en çok kullanılan Polietilen (PE) maddesi ise ilk olarak 1898 yılında Alman Kimyager Hans Von Pechman tarafından yine tesadüfen diazometan maddesini ısıtırken elde edilmiştir. Yani plastik hammaddesi elde etmek için ham petrolün distilasyonundan elde edilen ETİLEN in bir dizi kimyasal işlemlerden geçirilerek ETİLEN MONOMERi elde edildikten sonra bu elde edilen etilen monomeri de polimerizasyon işleminden geçirilerek POLİETİLEN maddesi elde edilir.
Polietilen hammaddesinin üretimi için %97 oranında ham petrol kullanılır. Yani polietilen hammaddesinin üretimi, bulunabilirliği ve fiyat tümüyle ham petrole bağlıdır.
Polietilen hammaddesi yoğunluklarına ve kristal yapı yüzdelerine göre 3 ana gruba ayrılır.
• Düşük yoğunluklu polietilen hammaddesi
• Orta yoğunluklu polietilen hammaddesi
• Yüksek yoğunluklu polietilen hammaddesi.
Polietilen Hammaddesinin Kimyasal Özellikleri
| Yüksek Yoğunluklu PE | Orta Yoğunluklu PE | Düşük Yoğunluklu PE | |
|---|---|---|---|
| Yoğunluk | 0,945-0,965g/cm3 | 0,926-0,940 g/cm3 | 0,910-0,925 g/cm3 |
| Üretim basıncı | 700 atmosfer | 1000-1500 atmosfer | 1000-2000 atmosfer |
| Üretim sıcaklığı | <100 ⁰C | 100-150 ⁰C | 150-200 ⁰C |
| Dallı molekül zinciri miktarı | 4-5 adet/1000 | 35-50 adet/1000 | 80 adet/1000 |
| Kristal yapı oranı | %90 kristal yapı oranı | %70 kristal yapı oranı | %60 kristal yapı oranı |
| Şeffaflık oranı | %90-95 | %85-90 | %50-85 |
| Erime noktası | 135 ⁰C | 120 ⁰C | 95-105 ⁰C |
| MFI (5 Kg/190 °C) | 0,22-0,60 g/10 dak | 0,85 g/10 dak | >0,85 G/10 dak |
| 23 °C’de kopma gerilimi | >21 MPa | >15 MPa | >23 MPa |
| 23 °C’de elastikiyet Modülü | >600 | >700 | >1000 |
Polietilen Malzemelerin MFR Sınıflandırılması
Polietilen boru şebekelerinde PE hammaddenin sınıfına ve şebekenin durumuna göre emniyet katsayısı tespit edilerek tüm hesaplamalar bu katsayıya göre yapılır. Doğalgaz borusu şebekelerinde emniyet katsayısı C=2.0 içme suyu isale hatlarında emniyet katsayısı C=1.25 olarak alınır.
| MALZEME CİNSİ | C MİN |
| PB | 1,25 |
| PE | 1,25 |
| PP | 1,6 |
| PVC | 2,0 |
Polietilen Hammaddesini Yanıcılık Özelliği;
İçerisinde %21 den fazla Oksijen bulunduran ortamlarda yanan maddeler yanıcı maddeler grubuna girmektedirler. Bu nedenle de PE yanıcı ürünler grubundadır. PE nin Oksijen Indexi %17 dir. bir ortamda %17 den fazla Oksijen varsa, o ortamda PE hammaddesi yanar.
PE hammaddesinin yanması sonucu Karbonmonoksit ve Karbon Dioksit açığa çıkar. Karbonmonoksit insanlar için zehirleyici özelliğe sahiptir. PE nin en dezavantajlı yönü petrolden üretildiği için yanıcılığının yüksek olmasıdır.
DIN 4102-1 ve EN 13501-1 standartları, Polietileni normal yanıcı maddeler grubunda göstermektedir. PE 350 ⁰C sıcaklıkta kendiliğinden alev alır. PE yangınları su, köpük, karbon dioksit veya toz ile söndürülür.
Polietilen Boru Hammaddesinin (PE)'nin Asitlere ve Sürtünmeye Karşı Dayanımı
POLİETİLEN BORU GENEL ÖZELLİKLERİ
Petrokimyasal gelişmeler sonucu plastik hammadde çeşitlenmesi gelişmeleri uç noktalara gelmiştir. Pe hammaddelerin ilk hali (PE 32 - LDPE) ile içme suyu borularında kullanımız 1950 li yıları bulmaktadır. PE 63 hammaddesi geliştirilip düşük basınçlı sistemlerde kullanılmış,en çok 4 bar doğalgaz sistemlerinde kullanılabilmiştir.PE 63’ten sonra PE 80 hammaddesinin kullanılımına başlanmıştır.İçme suyu ve doğal gaz şebekelerinde kullanılmıştır.1990 yılının başlarında PE 100 hammaddesi içme,kullanma suyu ve doğalgaz şebekelerinde yüksek performans sağlamış ve ekonomik bir çözüm olmuştur.
POLİETİLEN PE borularla ilk içme suyu uygulamaları 1960’lı yıllardan itibaren Amerika Birlleşik Devletleri ve Kanada da yapılmaya başlanmıştır.O tarihlerde gerçekleşen projeler,halen sorunsuz olarak çalışmaya devam etmektedir.
• 1.Jenerasyon Hammaddeler PE 32(LDPE) , PE 40 (LDPE) PE 63 (HDPE)
• 2.Jenerasyon Hammaddeler PE 80 (MDPE), PE 80 (HDPE)
• 3.Jenerasyon Hammaddeler PE 100 (HDPE)
Polietilen Boruların Sınıflandırılması
Polietilen boru ve ek parça üretiminde kullanılan hammaddeler MRS ile sınıflandırılır. MRS,malzemenin 20 oC de 50 yıl süre ile iç basınca gösterdiği mukavemet değeridir.
| HAMMADDE SINIFI | MRS(MPa) DEĞERİ |
| PE 32 | 3.2 |
| PE 40 | 4.0 |
| PE 63 | 6.3 |
| PE 80 | 8.0 |
| PE 100 | 10 |
KUZEYBORU Pe boruları;
Yüksek kalitesi ile öne çıkmaktadır. PE 100 içme suyu boruları mız gelişen Petrokimya teknolojisinde varılan en son nokta olan 3. jenerasyon Pe borulardan üretilmektedir. HDPE (High Density Polyethylene) yani Türkçe ifadesi ile Yüksek Yoğunluklu Polietilen 1950 yıllarda ortaya çıkmıştır. PE Boru ların Çevresel gerilme değeri (σ) ilk zamanlarda 3,2 Mpa'ya işaret ederken zamanla geliştirilen bu ürün 6,3 - 8,0 ve 10,0 Mpa değerlerine yükseltgenerek bugünki PE100 haline gelmiştir. Pe 100 borular, hdpe borular Bu değerlerin yükselmesi şu anlama gelmektedir. Yüksek çevresel gerilme değeri daha güçlü bir hammadde yapısı , buda daha ince et kalınlığı ile daha dayanımlı boru elde ederek daha fazla su iletimi sağlamasıdır.
KUZEYBORU olarak kalite laboratuarlarımızda gelişmeleri çok yakından izlemekte ve sürekli araştırmalar yapmaktayız. Pe 100 Boru larımız 20 mm - 800 mm kadar en üst kalitede üretilmektedir. Polietilenin özellikleri sayesinde, basınçlı temiz su sistemlerinde kullanılan boru tipleri içerisinde en iyi alternatiflerden biri olmasını sağlar. Yeraltı ve yerüstü basınçlı su şebeke hatları, Deniz deşarj projeleri, balık üretme çiftliği üretim kafesleri yapımında kullanılırlar. Polietilen boruların yer üstünde siyah renklileri kullanılmaktadır. KUZEYBORU üretiminde PE100+ grubu hammaddeleri tercih etmektedir. Kaliteli hammadde ile üretilen kaliteli pe 100 borularımız tek tek test edilerek sevk edilmektedir.
Günümüzde Polietilen Borularının En Çok Tercih Edilmesinin Nedenleri Şunlardır..
Polietilen ile yapılan borular -50 °C ile +60 °C gibi çok yüksek sıcak aralığında güvenle kullanılabilir.
Polietilen Boru en az 50 yıl kullanım ömrü vardır.
Polietilen borular özgül ağırlığının düşük olması nedeniyle taşıması kolay ve ucuzdur.
Polietilen borular esnekliği nedeniyle depremlerden en az etkilenen türdür.
İyi derecede aşınma, sürtünme ve paslanmaz özelliğine sahiptir.
Polietilen Borular Kimyasal maddelere karşı oldukça dayanlıklıdır.
Kaynak ve birleştirme yöntemleri oldukça basittir.
İyi bir maliyet ve performans verimine sahiptir.
Su ile kimyasal etkileşimde bulunmadığından dolayı suyun görünüşüne tadına kokusuna vs. etki etmez. Bu sebepten dolayı su taşınmasında en çok tercih edilen türdür.
Polietilen hammaddesi çok iyi sıkıştırma özelliğine sahip olduğu için yüzeyi pürüzsüz üretilebilir. Yüzeyinde organik maddeler tutunmasına izin vermez.
Polietilen borular elektriği iletmezler.
Polietilen Borular asitlere ve alkalilere karşı oldukça dayanıklıdır. Sadece nitrik asitten zarar görür.
Polietilen Borular mikroorganizmalara karşı dayanıklıdır.
Polietilen Borular Organik çözücülerde çözünme yapmazlar.
